Trung tâm Báo tin động đất và cảnh báo sóng thần – Viện Vật lý Địa cầu (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho biết trận động đất xảy ra lúc 12 giờ 49 phút 28 giây ngày 5/3/2024 (giờ Hà Nội); có độ lớn 4.0; tọa độ 14.824 độ vĩ Bắc, 108.273 độ kinh Đông; độ sâu chấn tiêu khoảng 8.1 km.
Trận động đất xảy ra tại huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum. Trung tâm Báo tin động đất và cảnh báo sóng thần đang tiếp tục theo dõi trận động đất này.
Trận động đất có độ lớn 4.0 được xếp vào nhóm động đất nhỏ. Tuy nhiên theo các chuyên gia, với những trận động đất như trên, người dân sống trong khu vực gần tâm chấn vẫn cảm nhận được rung chấn.
Huyện Kon Plông là điểm nóng động đất hơn 3 năm qua với hàng trăm trận. Trận động đất lớn nhất từ trước đến nay được ghi nhận tại đây có độ lớn 4.7; xảy ra khoảng 14 giờ 8 phút ngày 23/8/2022, tại vị trí có tọa độ 14.768 độ vĩ Bắc, 108.209 độ kinh Đông; độ rủi ro thiên tai ở cấp 1. Trận động đất này gây rung chấn cho một khu vực rộng lớn, gồm Đà Nẵng và một số tỉnh Nam Trung Bộ. Chỉ tính riêng tháng 2/2023, khu vực này ghi nhận 18 trận động đất.
Các chuyên gia Viện Vật lý địa cầu nhận định động đất ở huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum là động đất kích thích, xảy ra do hồ chứa thủy điện tích nước, tác động lên hệ thống đứt gãy hoạt động bên dưới khiến động đất xảy ra sớm hơn so với quy luật tự nhiên. Động đất kích thích tại khu vực này có thể kéo dài trong nhiều năm tới. Tuy nhiên, động đất cực đại ít khả năng vượt quá 5 độ.
Động đất kích thích cũng xảy ra theo chu kỳ, có những thời điểm động đất xảy ra dồn dập, có thời kỳ yên tĩnh hơn, liên quan chặt chẽ đến quá trình vận hành tích nước của hồ chứa thủy điện.
Tại Việt Nam, động đất kích thích từng xảy ra tại thủy điện Hòa Bình, thủy điện Sông Tranh 2, thủy điện Đắk Đrink. Trong đó, động đất kích thích xảy ra tại sông Tranh 2 kéo dài hơn 10 năm với hàng trăm trận, từng gây xáo trộn đời sống người dân hai huyện Bắc Trà My và Nam Trà My (tỉnh Quảng Nam) trong thời gian dài. Động đất kích thích có thể kéo dài vài năm nhưng cũng có thể kéo dài vài chục năm như từng xảy ra tại Ấn Độ.
Viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh, cho biết hiện Trung tâm Báo tin động đất và cảnh báo sóng thần – Viện Vật lý Địa cầu thường xuyên thông báo về hoạt động động đất đến chính quyền và người dân tại khu vực này, đồng thời, các cán bộ thuộc Viện tiếp tục theo dõi thêm và xử lý số liệu các trận động đất tại huyện Kon Plông.
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh khuyến cáo, người dân cần bình tĩnh, tuân thủ theo đúng hướng dẫn của chính quyền địa phương và cơ quan chức năng; đồng thời, chủ động gia cố nhà cửa, tự trang bị thêm những kiến thức về phòng, chống động đất. Chính quyền địa phương và cơ quan chức năng cần tăng cường tuyên truyền về cách phòng, tránh này; thông tin rõ về cường độ, mức độ rủi ro của các trận động đất vừa qua cho người dân.